Cyranka - Anas querquedula
Status występowania w Polsce
Nieliczny, lokalnie liczny ptak lęgowy niżu, na przelotach średnio liczny, sporadycznie zimuje.
Szacowana liczebność gatunku w Polsce: 2 000- 3 500 par
Siedlisko:
W okresie lęgowym preferuje rozległe obszary o charakterze podmokłych łąk i pastwisk. Nie wymaga przy tym dużych powierzchni otwartego lustra wody, zadowalając się obecnością starorzeczy, torfianek, rowów, a nawet wypełnianych jedynie okresowo, podczas roztopów wiosennych, naturalnych obniżeń terenu. Z tego powodu najliczniej zasiedla ekstensywnie użytkowane, niezmeliorowane łąki i pastwiska w zalewowych tarasach dolin rzecznych, tak na podłożu mineralnym, jak i torfowym, łąki w nieckach zarastających, wypłyconych jezior i w sąsiedztwie stawów rybnych oraz wyrobisk torfu i kruszywa, a nawet osadników ścieków.
Zagrożenia
- utrata siedlisk lęgowych w wyniku zmian reżimu hydrologicznego rzek;
- utrata siedlisk w wyniku zmniejszania się powierzchni ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk w dolinach rzecznych na rzecz pól uprawnych;
- utrata siedlisk w wyniku osuszania torfowisk i niecek jeziornych;
- presja ze strony drapieżników, szczególnie niepokojący jest wzrost liczebności norki amerykańskiej;
Zabiegi ochronne:
- poważnie ograniczyć plany zabudowy hydrotechnicznej dolin rzecznych;
- wykluczyć osuszanie torfowisk i niecek jeziornych na obszarach pozadolinnych;
- protegować ekstensywne rolnictwo, zwłaszcza użytkowanie łąk i pastwisk; wprowadzić ekstensywne użytkowanie;
- łąk i pastwisk również na lęgowiskach objętych ochroną przestrzenną (parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody); podejmować karczowanie roślinności krzewiastej i drzewiastej na obszarach łąkowych
Status ochronny:
Ochrona gatunkowa w Polsce: gatunek objęty ochroną ścisłą, wymagający ochrony czynnej
Status zagrożenia w Europie: V gatunek narażony na wyginięcie
BirdLife International: SPEC 3
Dyrektywa Ptasia: załącznik II
Konwencja Berneńska: załącznik III
Konwencja Bońska: załącznik II